Συντήρηση συστήματος ψύξης

Η αύξηση της θερμότητας ενός κινητήρα πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται επιτυχώς, διαφορετικά υπάρχουν κίνδυνοι σημαντικών βλαβών. Παραθέτουμε μερικές βασικές συμβουλές. Οι κινητήρες δεν είναι και από τις καλύτερες σε βαθμό απόδοσης κατασκευές. Ακόμα και όταν ο Otto κατασκεύασε τον πρώτο κινητήρα εσωτερικής καύσης, το κύριο μέλημά του ήταν να αυξήσει το βαθμό απόδοσής του, μιας και το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που παράγεται κατά την καύση μετατρέπεται σε θερμότητα, η οποία διαφεύγει στο περιβάλλον μέσω της μεταφοράς θερμότητας από τα μέταλλα του κινητήρα και της εξάτμισης. Όλη αυτή η θερμότητα πρέπει κάπως να απομακρυνθεί από τον κινητήρα, μιας και η βλάβη από μία ενδεχόμενη υπερθέρμανση θα ήταν καταστροφική. Και εκεί εμφανίζεται το κύκλωμα ψύξης. Οι κινητήρες είναι είτε υδρόψυκτοι είτε αερόψυκτοι. Η υγρόψυξη είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος ψύξης αυτές τις μέρες, αλλά συνάμα είναι και κάπως πιο περίπλοκη. Οι αερόψυκτοι κινητήρες ψύχονται με την απλή λογική. Η ροή του αέρα, καθώς η μοτοσικλέτα κινείται, ʽʽπαίρνειʼʼ και τη θερμότητα μαζί της. Αυτό διευκολύνεται καθώς ο κύλινδρος διαθέτει τις λεγόμενες ψύκτρες, δηλαδή μεταλλικές ραβδώσεις οι οποίες στην ουσία αυξάνουν την επιφάνεια συναλλαγής θερμότητας (βασική αρχή της μεταφοράς θερμότητας αποτελεί η ικανή επιφάνεια συναλλαγής). Βέβαια, η παραπάνω τεχνική εγείρει προβλήματα όταν η μοτοσικλέτα κινείται σε πολύ θερμά κλίματα, ή ακόμα και σε περιπτώσεις όπου κινείται με πολύ αργές ταχύτητες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι μηχανικοί σε αυτές τις περιπτώσεις έχουν τοποθετήσει ένα ψυγείο λαδιού υποβοηθώντας έτσι την ψύξη του μοτέρ με την ψύξη του λιπαντικού (καλό παράδειγμα το Suzuki Freewind με το ευμέγεθες ψυγείο λαδιού στο εμπρόσθιο μέρος). Οι υδρόψυκτοι κινητήρες από την άλλη έχουν μία τελείως διαφορετική φιλοσοφία. Εκεί, το ψυκτικό υγρό αντλείται μέσω ενός δικτύου από σωληνώσεις στους αγωγούς του κινητήρα και στη συνέχεια μεταφέρεται σε ένα ψυγείο όπου και ψύχεται. Αν για κάποιο λόγο το υγρό δεν έχει ροή, ο κινητήρας θα υπερθερμανθεί.

Θερμοστάτες
Ο θερμοστάτης σε ένα ψυκτικό κύκλωμα λειτουργεί ουσιαστικά όταν το υγρό φτάσει σε θερμοκρασία λειτουργίας και τότε του επιτρέπει να ρέει στο ψυγείο και στο υπόλοιπο κύκλωμα. Αν δεν υπήρχε ο θερμοστάτης, ο κινητήρας θα αργούσε πολύ να φτάσει στην κανονική θερμοκρασία λειτουργίας του, ενώ αντιθέτως αν δυσλειτουργούσε, απλά ο κινητήρας μας θα υπερθερμαινόταν. Σε περίπτωση που έχουμε την παραμικρή αμφιβολία για την ορθή του λειτουργία, υπάρχει ένας εμπειρικός τρόπος να τον ελέγξουμε, απλά βάζοντας τον μέσα σε ένα μεταλλικό δοχείο με νερό και θερμαίνοντας το. Έτσι, με ένα θερμόμετρο ελέγχουμε τη θερμοκρασία που ανοίγει, και αν αυτή συμφωνεί με τις προδιαγραφές του, τότε το πρόβλημα της κακής ψύξης του κινητήρα θα πρέπει να αναζητηθεί αλλού.

Αισθητήρες θερμοκρασίας
Οι συγκεκριμένοι αισθητήρες είναι τοποθετημένοι πάνω στο μπλοκ του κινητήρα. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα ηλεκτρολογικό εξάρτημα, του οποίου η εσωτερική αντίσταση μειώνεται όσο το μεταλλικό του περίβλημα θερμαίνεται με τη λειτουργία του κινητήρα. Συνήθως υπάρχουν δύο αισθητήρες, ο ένας για να θέτει το βεντιλατέρ σε λειτουργία στην επιθυμητή θερμοκρασία, και ο άλλος για την ένδειξη (όργανο ή λαμπάκι) στον πίνακα οργάνων. Σε περίπτωση που δεν ξεκινάει να λειτουργεί το βεντιλατέρ, μία πολύ πιθανή αιτία είναι αυτός ο αισθητήρας.

Ψυκτικό υγρό
Το κοινότερο πρόβλημα που παρουσιάζεται στους υγρόψυκτους κινητήρες είναι η έλλειψη ψυκτικού υγρού. Θα πρέπει συχνά να ελέγχουμε τη στάθμη του υγρού από το δοχείο διαστολής και αν χρειαστεί να συμπληρώσουμε, να το κάνουμε με το σωστών προδιαγραφών ψυκτικό και στη σωστή βέβαια ποσότητα (δεν ισχύει το όσο περισσότερο τόσο καλύτερα). Διαρροές είναι πιθανόν να υπάρξουν από αρκετά σημεία του κυκλώματος ψύξης, γιʼ αυτό και σε περίπτωση που διαπιστώσουμε ελλιπή ποσότητα ψυκτικού υγρού θα πρέπει να επιθεωρήσουμε προσεκτικά όλες τις συνδέσεις των ελαστικών σωλήνων του κυκλώματος, το ίδιο το ψυγείο και τον κινητήρα. Αν κάποια στιγμή παρατηρήσουμε ποσότητα ψυκτικού υγρού στο λιπαντικό του κινητήρα (σχηματίζοντας αυτό το ρευστό που έχει μορφή μαγιονέζας), τότε δυστυχώς είμαστε αντιμέτωποι με μία μεγαλοπρεπώς καμένη φλάντζα, οπότε και θα πρέπει να επισκεφθούμε το μηχανικό μας. Σημαντικό είναι επίσης να ελέγχουμε συχνά τα φύλλα από το ψυγείο του νερού, καθώς στην καθημερινή χρήση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτά να παραμορφωθούνε και τελικά να μην επιτρέπουν στον αέρα να περνάει ανάμεσα από τις κυψέλες, προκαλώντας έτσι ελλιπή ψύξη του κινητήρα μας. Προσοχή στο πλύσιμο με πιεστικό μηχάνημα, καθώς αυτό είναι ουσιαστικά που τα παραμορφώνει. Η χρήση αραιωμένου ψυκτικού υγρού συνίσταται, καθώς έτσι αποφεύγουμε δύο μεγάλους κινδύνους. Αποτρέπουμε την εμφάνιση σκουριάς στο κύκλωμα ψύξης, αλλά και σε περίπτωση παγετού, αποτρέπουμε ακόμα και το σπάσιμο του κινητήρα, αφού το νερό όταν παγώνει διογκώνεται. Είναι σαφές, λοιπόν, πως δεν υπάρχει κανένα νόημα χρήσης σκέτου νερού, οπότε τα κλασικά ψυκτικά υγρά είναι μονόδρομος. Θα πρέπει να κατανοήσουμε παρόλα αυτά πως ψυκτικό υγρό δεν αλλάζουμε μόνο όταν υπάρχει διαρροή στο κύκλωμα. Το ψυκτικό υγρό με το πέρασμα του χρόνου χάνει τις ιδιότητές του και κυρίως δεν προστατεύει τον κινητήρα μας από τη σκουριά. Επομένως, η αλλαγή στο ψυκτικό υγρό καλό θα είναι να πραγματοποιείται κάθε 2 χρόνια.

Άδειασμα και πλήρωση του κυκλώματος σε 6 βήματα.
Προσοχή, η εργασία αυτή επιβάλλεται να γίνεται όταν η μοτοσικλέτα είναι κρύα. Το ψυκτικό υγρό καίει και μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα σοβαρά, όσο προσεκτικοί και αν είμαστε.

1. Αφαιρέστε το καπάκι του δοχείου διαστολής για να βοηθήσετε τη ροή του υγρού. Ακόμα και αν είναι κρύα η μηχανή, καλό είναι να χρησιμοποιούμε ένα πανάκι, καθώς το κύκλωμα είναι σχεδόν πάντα υπό πίεση.

2. Ξεσυνδέστε το σωλήνα που ενώνει το δοχείο διαστολής με το ψυγείο έτσι ώστε να αδειάσει πλήρως το δοχείο.

3. Ξεσυνδέστε το σωλήνα του κυκλώματος που βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο πάνω στον κινητήρα. Έτσι θα εξασφαλίσουμε την πλήρη εκκένωση του συστήματος.

4. Ξεπλύνετε με ένα λάστιχο (όχι όμως με υπερβολική πίεση) όλους τους αγωγούς τους συστήματος ψύξης και το ψυγείο. Έτσι θα εξασφαλίσουμε πως δεν υπάρχουν υπολείμματα σκουριάς στο κύκλωμα και πως η διάμετρος των σωληνώσεων είναι η προβλεπόμενη.

5. Αφού επανατοποθετήσετε όλους τους σωλήνες, συμπληρώστε το κύκλωμα με το προβλεπόμενο από τον κατασκευαστή ψυκτικό υγρό. Η πλήρωση πρέπει να γίνεται με αργό ρυθμό έτσι ώστε να μην εγκλωβίσουμε ανεπιθύμητο αέρα.

6. Όταν συμπληρώσουμε την απαιτούμενη ποσότητα, ελέγχουμε καταρχήν για διαρροές. Στη συνέχεια θέτουμε σε λειτουργία τον κινητήρα και περιμένουμε μέχρι να δούμε πως όλα είναι φυσιολογικά. Αν χρειαστεί, συμπληρώνουμε και κάποια ποσότητα ψυκτικού υγρού.